و اینگونه بود که عشق آغاز شد

نوسنده: شروین قطعه ای

هنر هفتم، نوترین و شاید کامل ترین هنرهاست، هنری که تا سال ۱۹۲۸ صامت و بی صدا به دوستدارانش عرضه می شد.

در واقع تجارت سینما و صادرات فیلم های تولید شده به اقصی نقاط جهان، سبب شد تا نیاز به درک و فهم تماشاگران بومی هر کشور که دارای زبان های گوناگونی بودند بیش از پیش رخ بنماید.

اینجا بود که اندیشه ترجمه و برگردان دیالوگ فیلم ها در اذهان مدیران کمپانی ها پدیدار آمد.

در کشور پدیدآورنده سینما، فرانسه، علاقه و تعصب به زبان ملی، محرکی شد تا فیلم های انگلیسی زبان وارداتی از هالیوود، به روش نوینی که اسمش را دوبلاژ نهادند، فرانسه زبان شوند. تکنیکی که خیلی زود در بسیاری از کشورهای دیگر نیز پذیرفته و بعنوان راه و روشی همه پسند، مدارج پیشرفت را پیمود.

در ایران نیز ، نیاز به انتقال مفاهیم فیلم ها به تماشاگران احساس شد و سینماگران با روش های متنوع در پی ارضاء مردم علاقمند بر آمدند؛ روش هایی مانند گنجاندن میان نویس در فیلم ها و یا حضور راوی زنده در سالن سینما، متاثر از نقالی کهن ایرانی.

پس از اشغال ایران در سال ۱۳۲۰، نخستین گویندگان پارسی زبان که راوی گفتار متن فیلم های خبری متفقین بودند، به تماشاگران ایرانی معرفی شدند. اما چهار سال بعد بود که با تلاش اسماعیل حریرفروش گوینده بخش پارسی رادیو برلین که از وحشت جنگ به استانبول گریخته بود، اولین فیلم سینمایی به زبان پارسی دوبله شد؛ نخستین وعده دیدار که با نام تجاری دختر فراری به علاقه مندان ایرانی پیشکش شد. ابوالقاسم تفضلی، نوریه قرانلو، دیانا و عده ای دختر یونانی یاریگر حریر فروش یا اسماعیل کوشان بعدی در این امر مهم بودند. نتیجه یکسال عشق و تلاش این گروه، عاملی شد تا شهرهایی چون پاریس، قاهره و بمبئی مکان دوبله به پارسی یک رشته فیلم سینمایی شوند.

اما کار مهمتر را عطا الله زاهد و دوستانش در تهران انجام دادند. آنان که در سال 1323 استودیو ایران نو را بنا نهاده بودند، به کمک هنرجویان هنرستان صنعتی، تمامی دستگاه های مورد نیاز کار دوبلاژ را ساختند و کارشان را در سال 1327 به نمایش درآوردند. برف روی پاها که پس از دوبله، نام مرا ببخش برای آن انتخاب شد، محصولی بود که صفر تا صد آن را عشق و تنها عشق رقم زد. ایرج دوستدار، مهری عقیلی، مهین دیهیم و هوشنگ کاوه گویندگان این فیلم بودند که هر یک بعدها نقش مهمی در دوبله ایران ایفا کردند.

نتیجه تجربیات بعدی مانند پاگیری دوبلاژ پارسی در ایتالیا توسط آلکس آقاباییان و نیز تاسیس استودیوهای دوبلاژ تهران از اوایل دهه 1330 ،آنچنان بر ‌‌‌ذائقه تماشاگر ایرانی خوش آمد که تا پایان این دهه تمامی فیلمهای وارداتی به پارسی برگردان شدند.

ورود گویندگان جوان و تازه نفس در کنار استقبال تماشاگران، باعث پیشرفت هنر-صنعت دوبله در ایران شد و این امر موجبات نیازمندی هنرمندان دوبلاژ به داشتن یک تشکل قوی و مستقل را پدید آورد. سال 1342 تلاشها ثمر داد و نخستین تشکیلات سینمایی ایران با نام سندیکای گویندگان فیلم متولد شد تا پس از پذیرش از سوی وزارت کار و امور اجتماعی بتواند پشتیبان هنر مندان دوبله باشد.

هشت دهه فعالیت توام با عشق ، و فتح قله های بسیار به دست توانای هنرمندان دوبلاژ ایران، دستاورد گرانبهاییست که بی شک در میان حرفه های گوناگون سینمایی ، منحصر بفرد و متمایز است.

توجه به این حقیقت که ارزشمندترین مدال ها مردمی بر سینه دوبلورهای ایران نصب کرده اند که مخاطبان اصلی آنان می باشند، چراغ راه پرنوریست که راهنمای این هنر به سوی افق های نو خواهد بود و بی گمان، کاری که با عشق آغاز گردد، چاره ای جز موفقیت نخواهد داشت.